Probiotyki
Autor: Karolina Macała
Probiotyki to ogólna nazwa różnych szczepów bakteryjnych, które mają udowodnioną w badaniach klinicznych skuteczność korzystnej modyfikacji mikroflory jelitowej. Do głównych szczepów probiotycznych należą Lactobacillus, Bifidobacterium, Enterococcus i grzyb Saccharomyces boulardii. Bakterie te dzięki temu, że na zasadzie konkurencji wypierają mikroorganizmy patogenne mogą zabezpieczać nasz organizm przed zakażeniami. Dodatkowo probiotyki stymulują odpowiedz immunologiczną przewodu pokarmowego a także mogą modyfikować receptory dla toksyn bakteryjnych. Zmieniają w taki sposób mikroflorę jelitową by sprzyjała ochronie naszego zdrowia nie tylko na poziomie jelit ale również całego organizmu.
Czy zatem każdy powinien zażywać preparaty bądź produkty wzbogacane w probiotyczne bakterie?
Obecnie udowodniono skuteczność niektórych probiotyków w kilku problemach medycznych. Między innymi w skracaniu biegunki u dzieci, wspomaganiu w walce z nieswoistymi chorobami jelit a nawet w łagodzeniu nietolerancji laktozy. Niestety badań dostępnych w świecie nauki nadal jest mało i część autorów podkreśla, że na pełne wnioski dotyczące rzeczywistego działania probiotyków trzeba jeszcze poczekać. W przypadku stosowania probiotyków w profilaktyce chorób okazuje się, że wywołuje one prewencyjny efekt względem występowania biegunek w tym biegunek podróżnych i poantybiotykowych. Zasadne zatem może okazać się dodatkowe zastosowanie u siebie i dzieci preparatów probiotycznych przed planowanym wyjazdem szczególnie w kraje o mniejszym rygorze higienicznym oraz w czasie antybiotykoterapi. Autorzy zgodni są bowiem co do tego, że z pewnością probiotyczne szczepy bakterii nie zagrażają naszemu zdrowiu. Warte podkreślenia jest to, że skuteczność tych preparatów zależy również od ich dawki.
Niektórzy autorzy uznali, że powinna ona wynosić minimalnie ok. 108 bakterii probiotycznych na 1g preparatu czy produktu dlatego największą skutecznością wykazują się preparaty farmaceutyczne bądź żywność specjalistycznie wzbogacana. Jednak nie można również wykluczyć, że przyjmowanie częściej i dłużej niższych dawek nie ma korzystnego wpływu na nasz stan zdrowia. Wskazane zatem jest spożywanie naturalnych produktów zawierających probiotyki w diecie. Są to głownie fermentowane napoje mleczne czy kiszonki, które są równocześnie bardzo dobrym źródłem witamin i soli mineralnych w tym wapnia. Dodatkowo w ochronie prawidłowej flory jelitowej kolejne badania zaczęły skupiać się już nie tylko na probiotykach ale i na prebiotykach oraz synbiotykach. Prebiotyki to składniki, które stymulują wzrost i rozwój prawidłowej flory jelitowej w jelicie a synbiotyki to połączenie probiotyku i prebiotyku. Inulina, laktuloza, fruktooligosacharydy i galaktooligosacharydy (FOS i GOS) to najczęściej stosowane prebiotyki, które nie są rozkładane i wchłaniane w górnych częściach przewodu pokarmowego a docierając do jelit oddziałują selektywnie na wzrost jedynie prawidłowych szczepów bakterii. Możemy je znaleźć nie tylko w specjalnie tworzonych preparatach, ale także w naturze.
Bogate w prebiotyki są warzywa i owoce a szczególnie: por, cebula, czosnek, szparagi, banany oraz produkty pełnoziarniste i otręby. Wzbogacając dietę dziecka w różnorodne źródła błonnika (w tym prebiotycznego) możemy wspierać prawidłowy rozwój jego mikroflory jelitowej.
Pamiętajmy jednak, że u dzieci dawka błonnika nie powinna przekraczać 0,5g/kg masy ciała a sumie nie więcej niż 35g na dobę oraz o odpowiedniej podaży wody bez której błonnik nie może działać w prawidłowy sposób. Takie proste wzbogacenie diety nie tylko usprawnia prace przewodu pokarmowego ale zabezpiecza go również przed wymienionymi wcześniej schorzeniami.
W jaki sposób zatem najlepiej wspierać żywieniowo mikroflorę jelitową dziecka? Czy wskazane jest stosowanie dodatkowych produktów lub preparatów probiotycznych? Na pewno w przypadku problemów z przewodem pokarmowych szczególnie nietolerancją laktozy, częstymi biegunkami udowodniono skuteczność dodatkowego podawania preparatów probiotycznych. Dodatkowo jeżeli dziecko choruje na nieswoiste zapalenia jelit może być to również uznana forma wspomagania leczenia tego typu schorzeń. Możliwe jest działanie prewencyjne jeśli chodzi o występowania biegunek jednak głównie podróżnych i poantybiotykowych i to właśnie w tych wypadkach zalecane jest dodatkowe wsparcie preparatami. W przypadku jednak zdrowego dziecka wzbogacenie diety w błonnik oraz produkty bogate w probiotyki powinno odpowiednio chronić przewód pokarmowy malucha i wspierać prawidłowy rozwój flory jelitowej a co za tym idzie chronić zdrowie malucha.
Karolina Macała
Dietetyk
Przeczytaj także: Mleczne napoje fermentowane
