Żywienie w okresie ciąży
Autor: Marzena Orłowska
Przygotowując się do macierzyństwa, rola żywienia nabiera większego znaczenia. Zwracamy uwagę na to co jemy i jak jemy, a specjaliści ds. żywienia apelują by jeść dla dwojga, a nie za dwoje. Odpowiednie odżywianie stanowi kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju płodu. Niewłaściwie zbilansowana dieta w okresie ciąży może doprowadzić do poronienia, przedwczesnego porodu, niskiej masy urodzeniowej noworodka.
Przyjęto, że średni przyrost masy ciała u kobiety w czasie ciąży wynosi około 12kg. Oszacowano, że w I trymestrze ciąży podaż energetyczna wzrasta o 150 kcal dziennie, a w II i III trymestrze o 350 kcal dziennie. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca wzrost wydatku energetycznego w okresie ciąży o 300 kcal na dobę.
Podczas ciąży wzrasta zapotrzebowanie na białko, tłuszcze, węglowodany, witaminy i składniki mineralne. Rozwijający się płód jest ściśle uzależniony od składników pokarmowych jakie otrzymuje od mamy.
Białko powinno stanowić 25% całkowitego zapotrzebowania energetycznego kobiety ciężarnej w ciągu doby. Zapotrzebowanie na białko jest największe w ostatnich 10 tygodniach ciąży. W drugiej połowie ciąży dieta powinna dostarczać 8 – 10 g białka na dobę.
Tłuszcze powinny pokrywać 30% dziennego zapotrzebowania energetycznego w czasie ciąży. Cholesterol pochodzący ze spożywanych pokarmów nie powinien przekraczać 300 mg na dobę. Należy pamiętać, że tłuszcze są nośnikami witamy A, D, E i K. W diecie powinny przeważać kwasy tłuszczowe nienasycone pochodzące z oleju słonecznikowego, sojowego, rzepakowego, oliwy z oliwek, ryb morskich. W diecie powinny dominować tłuszcze roślinne.
Węglowodany w okresie ciąży są głównym źródłem energii i powinny dostarczać 45 – 65% dziennego zapotrzebowania energetycznego. W diecie powinny znaleźć się produkty zbożowe, warzywa i owoce. Ze względu na zwiększoną możliwość wystąpienia zaparć w ciąży, ilość spożywanego błonnika powinna wynosić 20 – 40g na dobę. Należy ograniczyć w diecie słodycze. Sacharoza w diecie kobiety ciężarnej nie powinna przekraczać 10% dziennego zapotrzebowania energetycznego.
Witamina A wpływa na prawidłowe widzenie, zapobiega zakażeniom skóry, przewodu pokarmowego, układu oddechowego, dróg rodnych. Podstawowym źródłem witaminy A są produkty mleczarskie, jaja, wątroba, śledzie, sardynki, oleje rybne. Znajdziemy ją również w żółtych, pomarańczowych i czerwonych warzywach i owocach oraz w zielonych liściach warzyw.
Witamina D odgrywa ważną rolę w gospodarce wapniowo – fosforanowej, człowiek wytwarza ją w skórze po ekspozycji na światło słoneczne. W żywności witaminy tej jest mało, głównie w produktach zwierzęcych, olejach z wątroby ryb.
Kwas foliowy odgrywa ważną rolę w ciąży, wówczas też zapotrzebowanie na niego wzrasta. Niedobór kwasu foliowego może prowadzić do niedokrwistości, powstawania wad rozwojowych i powikłań w czasie ciąży. Bogatym źródłem tej witaminy jest wątroba, ciemnozielone warzywa liściaste jak szpinak, brukselka, bób, zielony groszek, kalafior, brokuł, kiełki zbóż, jaja.
Żelazo jest istotnym składnikiem mineralnym także dla kobiety ciężarnej, ponieważ zapobiega niedokrwistości. Źródłem żelaza jest wątroba, suche strączkowe, natka pietruszki, szpinak, szczypior, mięso, ryby, żółtko jaj, pełne ziarna zbóż, orzechy.
Wapń jest ważnym pierwiastkiem w okresie ciąży. Jego niedobór może powodować powikłania zarówno u matki jak i u dziecka, takie jak osteoporoza, przeczulica, nieprawidłowe skurcze mięśni u ciężarnej, ograniczony wzrost dziecka, zaburzenia mineralizacji kości dziecka. Najlepszym źródłem wapnia jest mleko, przetwory mleczne, jaja. Wapń zawiera również: pieczywo, mąka, kasze gruboziarniste, suche nasiona roślin strączkowych, warzywa liściaste, orzechy, kakao.
Należy podkreślić, że w okresie ciąży nie należy na własną rękę podejmować żadnych decyzji mających wpływ na przebieg ciąży i rozwój płodu. Warto omówić z lekarzem prowadzącym ciążę sposób żywienia. Dobro matki i dziecka jest najważniejsze.
Marzena Orłowska
Mama 2-latka
Przeczytaj także: Na co zwrócić uwagę będąc w ciąży lub karmiąc piersią?
