Cholesterol
Autor: Marta Hyla
Cholesterol zwykle kojarzy się negatywnie – zewsząd słyszymy, że należy ograniczyć jego spożycie, gdyż wywiera niekorzystny wpływ na nasz organizm. Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że cholesterol posiada też drugie oblicze, pełniąc w naszym organizmie wiele bardzo ważnych funkcji, a mianowicie:
• Wchodzi w skład błon komórkowych i śródkomórkowych
• Buduje otoczkę mielinową w tkance nerwowej
• Stanowi istotny składnik lipoprotein osocza krwi (lipoproteiny to połączenia cholesterolu z białkami, dzielą się na lipoproteiny o małej gęstości (LDL-tzw. „zły cholesterol) i lipoproteiny o dużej gęstości (HDL-tzw. „dobry cholesterol)
• Bierze udział w procesach syntezy hormonów (m.in. hormonów płciowych, kory nadnerczy), a ponadto w produkcji kwasów żółciowych oraz witaminy D3.
Cholesterol obecny w naszym organizmie nie pochodzi tylko z pożywienia. Otóż związek ten produkowany jest również w wątrobie, a produkcja ta jest nasilona, gdy podaż cholesterolu wraz z dietą zostaje drastycznie obniżona. Bardzo ważnym jest utrzymanie stężenia cholesterolu w normie (wg Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego stężenie cholesterolu całkowitego u dzieci i młodzieży nie powinno przekraczać 200 mg/dl), ale jeszcze większe znaczenie ma utrzymanie odpowiedniego stosunku pomiędzy cholesterolem całkowitym a „dobrym” cholesterolem oraz pomiędzy „złym” i „dobrym” cholesterolem. W przypadku dzieci do około 4 roku życia stosunek między „złym” a „dobrym” cholesterolem zwykle jest w normie (poniżej 2:1), aczkolwiek już w okresie dzieciństwa może rozpocząć się proces odkładania „złego cholesterolu” w ściankach tętnic, od którego zaczynają się zmiany miażdżycowe. Duży wpływ na odkładanie „złego” cholesterolu w ściankach tętnic u dzieci ma sposób odżywiania przyszłej mamy. Otóż zła dieta i nadmierny przyrost masy ciała w ciąży może wywrzeć bardzo niekorzystny wpływ na profil lipidowy maleństw stosunek tendencje do powstawania zmian miażdżycowych w dorosłym życiu.
Korzystny stosunek pomiędzy cholesterolem całkowitym oraz pomiędzy jego poszczególnymi frakcjami pomoże utrzymać nam zdrowy styl życia, czyli aktywność fizyczna i prawidłowe odżywianie. Na co dzień, w diecie zarówno dzieci jak i dorosłych, powinna znaleźć się odpowiednia ilość błonnika pokarmowego (obecnego m.in. w otrębach, w suchych nasionach roślin strączkowych, brokułach, owocach tj. grejpfruty, jabłka). Ponadto, oprócz błonnika ogromne znaczenie mają tłuszcze przez nas spożywane. Niekorzystny wpływ wywierają kwasy tłuszczowe nasycone obecne w tłuszczach pochodzenia zwierzęcego. Z tego powodu należy zastąpić je tłuszczami roślinnymi, których głównym źródłem w naszej diecie są oleje roślinne (zaleca się spożywanie oliwy z oliwek, oleju z nasion lnu) oraz orzechy, migdały. Bardzo korzystny wpływ na profil lipidowy wywierają kwasy omega-3 obecne w rybach morskich.
Warto zadbać o to, aby dieta naszych dzieci sprzyjała zachowaniu dobrych proporcji pomiędzy poszczególnymi frakcjami cholesterolu, gdyż bardzo ważną rolę w obecnych czasach pełni profilaktyka zmian miażdżycowych i rozwijających się z nich chorób układu krążenia już od najmłodszych lat.
mgr inż. Marta Hyla
Dietetyk
Przeczytaj także: Wapń – niezbędny makroelement
