Witamina A – jaką rolę pełni w organizmie?
Autor: Marta Hyla
Witamina A odgrywa rolę w procesach widzenia – zapobiega pogorszeniu wzroku i kurzej ślepocie. Warto zadbać o jej prawidłową podaż w diecie naszego dziecka, gdyż w dzisiejszych czasach maluchy spędzają (niestety!) coraz więcej czasu przed komputerem, a to sprzyja obciążeniu oczu. Witamina A oprócz tego, że wpływa na nasz narząd wzroku, wpływa również na stan naszej skóry, włosów i paznokci. Ponadto pełni ważną funkcję w wielu procesach metabolicznych, m.in. w syntezie białek i lipidów. Dzięki niej błony śluzowe jamy ustnej, nosa, gardła, płuc i całego przewodu pokarmowego są w dobrej kondycji, a organizm jest bardziej odporny na zakażenia.
Niedobory witaminy A, powstałe w skutek niedostatecznej jej podaży objawiają się następująco:
• narząd wzroku ciężko adaptuje się do ciemności (kurza ślepota)
• spojówki stają się wysuszone
• włosy są suche i mają tendencje do łamania i rozdwajania się
• paznokcie wolno rosną, są bardzo słabe, kruche
• skóra staje się wysuszona
• w przypadku dzieci następuje zahamowanie wzrostu, dzieci nie maja apetytu, są apatyczne
• występuje stan zapalny dziąseł
• organizm jest podatny na infekcje
Nadmiar (hiperwitaminoza) witaminy A występuje zwykle w skutek jej niewłaściwej suplementacji. Z tego powodu nie należy suplementować witaminy A na własną rękę, a w szczególności nie należy podawać suplementów witaminy A dzieciom. Nadmiar tej witaminy w organizmie objawia się:
• drażliwością i nadpobudliwością
• wypadaniem włosów
• łamliwością kości (w skutek ich obniżonej gęstości mineralnej)
• nudnościami/ wymiotami
• zaburzeniami funkcji wątroby
• bólem głowy
• żółtym odcieniem skóry
Zróżnicowana i dobrze zbilansowana dieta jest w stanie pokryć zapotrzebowanie organizmu na witaminę A. Witamina ta występuje zarówno w produktach pochodzenia zwierzęcego tj. wątróbka, tran, masło, żółtko jaja, śmietana, sery żółte, jak i w produktach roślinnych w postaci prowitaminy A. Warzywa i owoce obfitujące w prowitaminę A to w szczególności te, których barwa przybiera odcienie żółci, pomarańczy i czerwieni - marchew, dynia, mango, brzoskwinie, morele, pomidor, papryka czerwona, aczkolwiek dużo prowitaminy A zawiera również np. natka pietruszki i szpinak.
Co wpływa na biodostępność i przyswajalność witaminy A?
Aby polepszyć przyswajalność witaminy A, warto zadbać o to, aby jadłospis obfitował również w witaminy z grupy B, witaminę C, D i E oraz składniki mineralne tj. wapń, cynk i fosfor. Biodostępność prowitaminy A z produktów roślinnych o twardych włóknach zwiększymy poprzez dokładne rozdrobnienie np. marchewki oraz poprzez dodatek odrobiny tłuszczu do przygotowywanej potrawy (witamina A należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i za ich pośrednictwem następuje jej wchłanianie). Warto również wiedzieć, że witamina A jest bardzo wrażliwa na światło i wysoką temperaturę, o czym należy pamiętać przyrządzając posiłki.
mgr inż. Marta Hyla
Dietetyk
Przeczytaj także: Profilaktyka krzywicy – Witamina D
